• Drukuj
• E-mail

Wielgi Tydziyj tak na dobre, to sie zacynało we Wielgi Cwortek.

Ło świyntak, to ta jus wcas myśleli, bo to ji trzeja było ponaprawiać co kany kole chałpy, chałpe wybielić, jak sie dało to z pola, bo łu nas, to chałpy były bielone, łozka wyparzyć z poscek ji zmiynić słome. Tak na dobre, to sie zacynało w dni Mynki ji Śmierci Pana Jezusa, we Wielgi Cwortek, Wielgi Piontek ji Wielgom Sobote.

We Wielgi Cwortek śli my do kościoła, bo było nabozyjstwo jak Pana Jezusa dawali do ciymnicy. Na pocontku tego nabozyjstwa, to zawionzowali dzwony ji dzwonki, ktore dopierz łozwionzywali wiecor we Wielgom Sobote. Ciymnica to zawse w starym kościele była ji jes do dzisiok na łontorzu św. Józefa.

We Wielgi Piontek, to skoro rano zacyno sie jino sarzyć, to kany jaki haśnik lecioł do rzyki abo jakiego potocka co by sie umyć. A to jes bez to tak, bo jak we Wielgi Piontek rano prowadzili Pana Jezusa z ciemnicy do Kajfasa, to Go sturzyli do takij rzyki co sie nazywo Cedron. Lecieli my do tej rzyki w bosu, łoć casym to jesce był śniyg, bo botow było skoda, a trepy to by sie potraciło. Rzykom, to zawse nazywali ji nazywajom Ciyncinke. Downij z rzyki brało sie wode do picio ji do warzynio. Tak ludzie sanowali wode, łoć ta nik w tyn cos nie słysoł, ze jes jakosik ekologia. A jak kto by łoć napluł do wody, to był to grzych, bo woda to dar Boski. Kozdy kcioł sie łumyć piyrsy, co by byś szykownym, bo w tyn cos, to jesce dzieci kciały sie sykować. Jo, to s tego, to mom na nodze śrame jak zek sie wykopyrtnoł lecyncy do tej rzyki. Myci, to ta było taki, ze jino sie cłowiek kapke łochlapoł ji lecioł nazod, bo było zima w nogi. Ze był post ji niewiele sie jadło, to nima nawet co pisaj. We Wielgi Piontek nic sie nie robiło w polu ze ziymiom, kowole nie grzoli zielaza, baby nie presowały, a jak kto nie łobiylił wceśnij chałpy, to we Wielgi Piontek jus nie biylił. Godali, ze jak by kto we Wielki Piontek łoroł, to tam sie pokoze woda, bo to tak jak by zywe ciało kroł, to leci krew. Po połedniu śli my do kościoła na Stacje, bo tak sie godało ło Drodze Krzyzowej. Stacje jak jino bocym, to łodprawiali Kubicek, ktorzy byli śpiywokiem nad śpiywokami, bo takom mieli piyknom nute. A jak sie jim umarło, Panie świyć ta nad jejik dusom, to Morcin Hyla, co tez był śpiywokiym, Panie łodpuś jim ta grzychy. Po Stacjak śpiywali w kościele Gorzki Żole, wszyśki trzy cynści. Po Gorzkik Żolach, Pana Jezusa przenieśli do Grobu, co tez zawse był ji jes w kaplicy św. Franciska. Przy Grobie ludzie mowili pociyrze bez całom noc, jino za Niymca nie było wolno w nocy chodzić, to ji kościoł musoł byś zawarty.
No ji przysła Wielgo Sobota, łuwijacka była łod samiuśkiego rania. Baby brały sie do piecynio buktow ji barankow, jak była jako monka, bo za Niymca to po monke chodzili na Orawe, bo dlo Polokow były kartki nale jino na troche marnej monki. Chłopi brali sie dopołudnia do pola, bo dobrze było we Wielgom Sobote co zasioć, no a dziecyska zaganiali do sprzontanio, malowanio jajek, no ji co ta jesce. A jajka na Wielkanoc, to zbierali cały post, bo w poście nik sie nie łozpuscoł co by se jeś jajka. Nie wiym jako to ta było, ze kur to bywało walnie, a jajek to ani na Świynta ni mogli nazbieraj. Jajek nie łozbijali, ba wyduchowali, a ty wyduchane skorupki, to my nadziywali na gałonzki jabłoni, co by jabka były piykne ji łokrongluśki. Tak se dzisioj myśle, ze przece, to tez było dobre na tyn cos jak jesce przyseł mroz, co by ty łozwijajonce sie poncki nie zmarzły. Ci co ni mieli daleko do kościoła, to w połednie śli z kosyckami świyncić baranki ji malowane jajka. Casym, to ta nic wiyncyj nie było. We Wielgom Sobote, to pościli jino dopołednia. Po połedniu zaś śli my do kościoła z głowiynkami zeby jik łopolić w świynconym łogniu ji po świynconm wode. Casym to tak sie ciśli z tymi głowiynkami, ze jaz rozgrzebali  i zagasili łogiyj, nale godali ze wystarcy zeby jom jino wciś do popiołu ze swiynconego łognia ji to tez sie rachowało. Z tyk głowiynek, to sie robiło krzyzycki ji w drugi dziyj Zielonyk Świontek łoznosiło po niwkak. 

No ji tela mi sie to zbocyło ło Wielgim Tydniu. Jak by ta Pon Bocek daji jesce co pozyć, to napisym ło samyk Świyntak, jino nie wiym cy se wiyncyj zboce, cy tez zaboze. Miyjcie sie ta zdrowo na Świynta.

P.S.  Hej chłopiontka, widzym, ze to co ta casym naśkrobie, to sie poniektorym widzi, a nojbardzyj tymu, co to se wymyśloł śpicmiano Harnaś. A jego babka, to tez walnie jesce bocom jako to bywało. No ji dobre Harnasicku, jak jino mozes, to ta nukoj, coby babka jak nojwiyncyj se zbocowali, ji ci łopowiadali, bo tak jak widze, to walnie jes takik, co to kcom wiedziej jako to łoni bywało ji jako sie godało. No to moze se pozbocujym jako to było przed samom Wielkanocom.

dziadek Staś